Εκεί όπου μαρτύρησε ο Ρήγας ο Βελεστινλής

Ω βασιλεύ του κόσμου, ορκίζομαι σε σε,
στην γνώμην των τυράννων, να μην έλθω ποτέ.
Μήτε να τους δουλεύσω, μήτε να πλανηθώ,
εις τα ταξίματά τους, για να παραδοθώ.

Εν όσω ζω στον κόσμον, ο μόνος μου σκοπός,
για να τους αφανίσω, θε νάναι σταθερός.
Πιστός εις την πατρίδα, συντρίβω τον ζυγόν,
αχώριστος για ναμαι, υπό τον στρατηγόν.

Κι αν παραβώ τον όρκον, ν' αστράψ' ο ουρανός,
και να με κατακάψη, να γένω σαν καπνός.
(Θούριος, του Ρήγα Φερραίου)



Σε καφέ- μπαρ επρόκειτο να μετατραπεί η περιβόητη «Νεμπόισα» (Nebojsa) του Βελιγραδίου, ο πύργος όπου μαρτύρησε και θανατώθηκε ο επαναστάτης και πρωτεργάτης του ελληνικού αγώνα για την ανεξαρτησία Ρήγας Φερραίος. Η Ελλάδα όμως κατάφερε να αποτρέψει κάθε εμπορική χρήση με συνδυασμένες κινήσεις. Ετσι, αύριο, ώρα 11.30πμ. υπογράφεται στη Βουλή των Ελλήνων ένα σημαντικό πρόγραμμα Ελληνο-σερβικής συνεργασίας, που θα αφορά στη συντήρηση και επανάχρηση του μνημείου, το οποίο βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης, δίπλα στον Δούναβη.
Την πρωτοβουλία ανέλαβε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων υπό την αιγίδα του Α΄ αντιπροέδρου της Βουλής κ. Γ. Σούρλα. Ο πρόεδρος του Κέντρου, ομότιμος καθηγητής Νίκος Ζίας και ο εκπρόσωπος του Δημάρχοπυ Βελιγραδίου Στράχιντζα Σεκούλιτς θα υπογράψουν τη συμφωνία.
Ο πύργος Νεμπόισα είναι το παλαιότερο ιστορικό μνημείο του Βελιγραδίου. Χτίστηκε επάνω σε ερείπια ρωμαϊκού πύργου του 1ου αι. μ.Χ. Το 1690 ανατινάχθηκε όταν εξερράγησαν τα πυρομαχικά που υπήρχαν στο εσωτερικό του. Οι αυστριακοί, που είχαν τότε υπό την κατοχή τους το Βελιγράδι, τον ξανάχτισαν ανάμεσα στο 1723 και 1736. Τρία χρόνια μετά, το Βελιγράδι κυριεύθηκε από τους Οθωμανούς και ο πύργος μετονομάστηκε από αυτούς σε Καλέ Μεγκντάν.
Εκεί φυλακίστηκε ο Ρήγας Φερραίος μαζί με τους επτά συντρόφους του, το 1798. Εζησαν σαράντα μαρτυρικές ημέρες μέχρι τον στραγγαλισμό τους, στις 24 Ιουνίου.
Για το τετραόροφο μνημείο εκπονήθηκε με πρωτοβουλία του ΕΚΒΜΜ και υπεύθυνη την δρα Ευαγγελία Χατζητρύφωνος, ένα σχέδιο μετατροπής του σε μουσείο- πολιτιστικό κέντρο αφιερωμένο στο Ρήγα Φερραίο, στην ιστορία του πύργου και στους απελευθερωτικούς αγώνες των Βαλκανικών Λαών. Το πρόγραμμα έγινε σε συνεργασία με το Δήμο Βελιγραδίου.
Εκτιμάται ότι το εργοτάξιο θα εγκατασταθεί τους επόμενους μήνες. Μέχρι τότε θα έχουν ολοκληρωθεί οι απαραίοτητες μελέτες ώστε:
να αναστυλωθεί ο Πύργος για να μπορεί να λειτουργήσει ως μουσειακός χώρος. Να μελετηθεί μουσειολογικά και μουσειογραφικά. Να αποκτήσει το μνημείο τον απαραίτητο για τη λειτουργία του εξοπλισμό. Να διευθετηθεί ο ιδιαίτερα σημαντικός περιβάλλων χώρος. Να προετοιμασθεί πολύπλευρα η λειτουργία του Μουσείου και της ευρύτερης περιοχής του, της οποίας την ευθύνη έχει ήδη αναλάβει ο Δήμος Βελιγραδίου.
Το έργο υλοποιείται με συγχρηματοδότηση από το Υπουργείο Εξωτερικών (το οποίο ήδη αποφάσισε να διαθέσει ένα σημαντικό κονδύλιο από το πρόγραμμα της αναπτυξιακής συνεργασίας Hellenic Aid) και το Υπουργείο Πολιτισμού αλλά και την καθοριστική υποστήριξη του υλικά και ηθικά από την Βουλή των Ελλήνων.