Οι φίλοι μου απ' τη Χάιφα

Η Χάιφα ήταν για μένα μια πόλη των παραμυθιών. Φοίνικες, ελιές, πορτοκάλια, μαλακοί λόφοι, αστραφτερή θάλασσα. Ετσι μου την είχε περιγράψει ο Σαμίχ, που ήταν από εκεί. Ποιητής. Ετσι μου τη ζωγράφιζε κι ο Ταουφίκ, κι εκείνος από την περιοχή της. Ποιητής, επίσης. Ο Μαχμούτ Νταρουίς δεν έμαθα ποτέ από πού είναι, αλλά έγραφε- και γράφει- τα ωραιότερα ποιήματα που έγραψε άραβας ποιητής. Ωραία σαν τον ίδιο. Εκείνος, χρόνια εξόριστος στο Παρίσι, δεν είχε Χάιφα ή άλλη πατρίδα, να μου μιλήσει γι’ αυτήν.
Ο Σαμίχ Αλ Κάσεμ έλεγε για την εύφορη γη, για τη θάλασσα, για τους ανθρώπους της. Ο Ταουφίκ Ζαγιάντ μού μιλούσε για την ιντιφάντα. Μόλις ξεκινούσε η δεύτερη, γένημα της πρώτης. Με συγκίνηση μού έλεγε πώς οι μανάδες έστελναν πεντάχρονα παιδιά τις νύχτες που απαγορευόταν η κυκλοφορία να ανέβουν στους ιστούς και να βάλουν τη σημαία της Παλαιστίνης. Αν και κινδύνευε η ζωή τους. Κάτι μέσα μου φώναζε «όχι». Δεν μπορούσα να φανταστώ πόσο σκληρός ήταν αυτός ο πόλεμος, ο ακήρυχτος κι ωστόσο γεμάτος νεκρούς.
Τους γνώρισα στη δεκαετία του ’80, όταν έρχονταν συχνά εδώ για συμπόσια πολιτιστικού περιεχομένου, που, βέβαια, έπαιρναν μονίμως χαρακτήρα συμπαράστασης. Στη συνέχεια, ο Αλη που ήταν ο ενδιάμεσος κρίκος μας και τέλειωσε τις ιατρικές του σπουδές, πήγε στην παλαιστίνη «να βοηθήσει την ιντιφάντα», τέλειωσε κι αυτή, χαθήκαμε. Στο μεταξύ έμαθα πως οι αμπελώνες της Χάιφα μπορεί και να υπήρχαν στο παρελθόν ή στην καρδιά τους, το ίδιο και οι πορτοκαλεώνες της, πως η πόλη ήταν μια πόλη σύγχρονη, μεγάλη ναυτική βάση των ισραηλινών, στόχος επιθέσεων καμικάζι, βιομηχανική ζώνη. Αραγε να έμεινε κανένα περιβολάκι;
Αναρωτιόμουν τόσες μέρες αν εξακολουθούν να ζουν στη Χάιφα, ή αν έχουν μετακινηθεί στα παλαιστινιακά εδάφη. Απίθανο μάλλον, αφού πατρίδα είναι και η γη στην οποία μεγάλωσες, οι άνθρωποι που συναναστράφηκες, ο τόπος όπου βρίσκονται τα οστά των προγόνων. Αυτά, βλέπεις, δεν μεταφέρονται. Σήμερα έμαθα για τις ρουκέτες της Χεζμπολάχ. Δεν έχω τρόπο να ψάξω τους αξέχαστους φίλους μου. Λέω μονάχα πως σ’ αυτό τον πόλεμο θα νικήσουν που θα νικήσουν οι κακοί. Τουλάχιστον να μείνουν ζωντανά κάποια παληκάρια.