Advocatus Diaboli

Δευτέρα, Ιουλίου 17, 2006

Το κλείσαμε το μαγαζί!


Για λίγο φυσικά- θα επανέλθουμε δριμύτεροι...

Τετάρτη, Ιουλίου 12, 2006

Καληνύχτα Ροζέ, καλημέρα θλίψη

Αντιγράφω από «Τα Νέα» το συναρπαστικό άρθρο του Μανώλη Πιμπλή για έναν άνθρωπο που ήταν πραγματικά ξεχωριστός. Ο Ροζέ Μιλλιέξ που αγάπησε παράφορα την Ελλάδα και βοήθησε τις πνευματικές δυνάμεις οι οποίες ξεπετάχθηκαν από την Κατοχή να μεγαλουργήσουν χωρίς να εμπλακούν στις πολιτικές δίνες των καιρών, απεδήμησεν παρά δήμον ονείρων πλήρης ημερών. Η ελληνική πολιτεία δεν ενδιαφέρθηκε να δηλώσει τη λύπη της, παρότι ώφειλε να το κάνει. Πού οι καιροί που οι πολιτικοί ηγέτες του υπουργείου έστελναν τρεις- τρεις συλλυπητήρια για λαϊκούς συνθέτες και στιχουργούς. Προφανώς ο Μιλλιέξ τούς ήταν άγνωστος... Αγνωστος και μαζί Αριστερός, παραπήγαινε για την κουλτούρα τους. Πάντως, για όσους τον γνωρίσαμε έστω και ελάχιστα, ήταν ένας Αξιος Ανθρωπος. Καλό του ταξίδι.

**********


Ο PΟZE MIΛΛIEΞ KAI TΟ «MATAPΟA»
Ένα πλοίο έσωσε τον ανθό της διανόησης Στον Pοζέ Mιλλιέξ, που κηδεύτηκε χθες, και στον Οκτάβιο Mερλιέ οφείλεται η διεθνής καταξίωση - αριστερών, κυρίως - Eλλήνων της διανόησης, καθώς τους διέσωσαν, πριν από 61 χρόνια, με το πλοίο «Mαταρόα»... ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΙΜΠΛΗΣ


Στο θρυλικό «Ματορόα» επιβιβάστηκαν σχεδόν διακόσιοι φοιτητές, μελλοντικοί πρωταγωνιστές της ελληνικής διανόησης και τέχνης. Ο Οκτάβιος Μερλιέ και ο Ροζέ Μιλλιέξ (του Γαλλικού Ινστιτούτου) απειλήθηκαν με ανάκληση στο Παρίσι. Στον Μερλιέ η ιστορία αυτή στοίχισε τη θέση του μορφωτικού ακολούθου της Γαλλικής Πρεσβείας, για την οποία ήταν σοβαρός υποψήφιος
Ήταν τέλη του 1945. Ένα καράβι με εξωτικό όνομα, το «Ματαρόα» - στα πολυνησιακά σημαίνει «η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια» - σαλπάριζε από τον Πειραιά με προορισμό τον Τάραντα της Ιταλίας. Μέσα του βρισκόταν ο μέλλων ανθός της ελληνικής διανόησης που τότε δεν ήταν παρά εικοσάχρονοι κυνηγημένοι, πολιτικοί πρόσφυγες ουσιαστικά, μετά το τέλος του αιματηρού Εμφυλίου. Τελικό τους προορισμό είχαν τη Γαλλία.
Επρόκειτο για το μεγαλύτερο μέρος των υποτρόφων του Γαλλικού Ινστιτούτου ο αριθμός των οποίων, από είκοσι που ήταν ώς τότε κατ' έτος, αιφνίδια δεκαπλασιάστηκε σχεδόν. Όχι τυχαία: αυτό αποτελούσε επίτευγμα του Οκτάβιου Μερλιέ, διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου της Αθήνας και του Ροζέ Μιλλιέξ, γενικού γραμματέα του Ινστιτούτου, που έφυγε από τη ζωή πριν από λίγες μέρες. Στόχος τους ήταν να διασώσουν όσους μπορούσαν από τη σπάθη της μετεμφυλιακής εποχής. Όπως είπε ο Νίκος Σβορώνος, επιβάτης και εκείνος του «Ματορόα», «βλέποντας τον κίνδυνο που κρεμόταν πάνω από το κεφάλι μιας ολόκληρης γενιάς επιστημόνων και καλλιτεχνών, έσπευσαν να φυγαδεύσουν όσους μπόρεσαν στο εξωτερικό για σπουδές».
Ανάμεσά τους ήταν διαπρεπείς - κατόπιν - φιλόσοφοι: ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Κώστας Αξελός, ο Κώστας Παπαϊωάννου, η Μιμίκα Κρανάκη. Οι αρχιτέκτονες Αριστομένης Προβελέγγιος, Γιώργος Κανδύλης, Τάκης Ζενέτος, Ιάνης Ξενάκης (μετέπειτα και συνθέτης, που με αναπηρία από τα Δεκεμβριανά, δεν ταξίδεψε με το πλοίο αλλά έφτασε στη Γαλλία λίγο αργότερα). Ανάμεσα στους υποτρόφους και οι γλύπτες Μέμος Μακρής, Κώστας Κουλεντιανός, ο ζωγράφος Κωνσταντίνος Βυζάντιος, οι λογοτέχνες Έλλη Αλεξίου, Μάτση Χατζηλαζάρου, Ανδρέας Κέδρος, ο μαέστρος Δημήτρης Χωραφάς, οι κινηματογραφιστές Μάνος Ζαχαρίας, Άδωνις Κύρου (που είχε ήδη φυγαδευτεί, τραυματίας και αυτός).
Μαζί και οι Γιάννης και Δημήτρης Μαρινόπουλος, που έφτιαξαν την ομώνυμη επιχείρηση, ο μετέπειτα βιομήχανος Μανώλης Νειάδας. Αργότερα θα προστεθεί στην παρέα και ο Κώστας Γαβράς, όπως και η ιστορικός Ελένη Μπιμπίκου - Αντωνιάδη.


Το «Ματαρόα» άφησε τους επιβάτες του στον Τάραντα. Από εκεί πήραν τρένο για τη Βασιλεία, όπου τους ράντισαν με DDT φοβούμενοι τις ψείρες. Μετεπιβιβάστηκαν σε άλλο τρένο για το Παρίσι. Ο ακριβής κατάλογος των επιβατών του «Ματαρόα» δεν έχει καταγραφεί. Ο υποψήφιος διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών Γιώργος Καλπαδάκης, σε εκτενή έρευνα που έκανε (περιοδικό «Αντί», Ιούλιος 2005), προσδιορίζει τον αριθμό τους σε περίπου 190, από τους οποίους οι 140 ήταν υπότροφοι και οι άλλοι 50 θα αναλάμβαναν μόνοι τους τα έξοδα σπουδών τους.
Το βέβαιο είναι ότι για κάποιους από αυτούς, η Γαλλία έγινε δεύτερη πατρίδα και τόπος όπου μπόρεσε να ανθήσει το ταλέντο τους, χωρίς κανείς να μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα τι θα είχε συμβεί αν έμεναν εδώ. «Χωρίς τις υποτροφίες πολλοί από τους νέους ήταν καταδικασμένοι, και μπορούμε μόνο να υποθέσουμε την κατάληξη όσων απέτυχαν να εξασφαλίσουν μια υποτροφία», λέει ο κ. Καλπαδάκης.

Κυριακή, Ιουλίου 09, 2006

Φονιάδες των λαών, Αμερικάνοι

Παράλογο; Εντελώς, μα εντελώς. Οι Αμερικάνοι βγάζουν στο σφυρί αρχαίες περσικές πινακίδες με σφηνοειδή γραφή (θυμίζω πως είναι η αρχαιότερη του κόσμου) ώστε να αποζημιωθούν Ισραηλινοί που δέχτηκαν επίθεση από τη Χαμάς (όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται οι ίδιοι) το 1997. Η Χαμάς είναι παλαιστινιακή, βεβαίως. Ομως οι Ισραηλινοί διατείνονται ότι το Ιράν την υποστηρίζει. Ζήτησαν λοιπόν από την αμερικανική δικαιοσύνη να αποζημιωθούν από το Ιράν. Και εκείνη, εντελώς μα εντελώς εξαρτημένη, καταδίκασε την (άσχετη) χώρα να τους πληρώσει 423,5 εκατομμύρια δολάρια.
Πώς μπορεί κάποιος να υποχρεωθεί να δώσει αποζημίωση για κάτι που δεν έκανε; Αντε ρωτήστε τους υπερ-συντηρητικούς επικυρίαρχους του πλανήτη μας, οι οποίοι παραλογίζονται ολοένα και περισσότερο. Το κακό όμως δεν σταματά εδώ. Διότι, το Ιράν δεν έχει επιχειρήσεις συμφερόντων του στις ΗΠΑ. Ούτε καν διπλωματικές αρχές. Ετσι, δεν μπορούν να κατάσχουν περιουσιακά του στοιχεία. Αλλά, στην περίπτωσή μας, δεν μπορεί κι εκείνο να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
Λοιπόν: είδαν και απόειδαν πως δεν είναι δυνατόν να λάβουν από εκείνον που δεν έχει και συνέλαβαν ένα εξωφρενικό και επικίνδυνο σχέδιο. Προσέφυγαν σε δικαστήριο του Σικάγο, ζητώντας από το Πανεπιστήμιο της πολιτείας να παραδώσει τις πινακίδες, οι οποίες του είχαν προσφερθεί για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Τα αρχαία αυτά αντικείμενα χρονολογούνται ανάμεσα στο 553 και 330 π.Χ. και, όπως όλα τα αρχαία, δεν πρέπει να υπόκεινται σε κατασχέσεις, πλειστηριασμούς σε εμπορικές πράξεις ούτε καν σε αγοραπωλησία. Αυτά όμως είναι ψιλά γράμματα για τους Αμερικάνους που, εκτός των άλλων είναι και ανιστόρητοι.
Το δικαστήριο δικαίωσε, δυστυχώς, αυτούς που ζητούν τα χρήματα και οι πινακίδες, μέρος της κληρονομιάς της ανθρωπότητας και μάλιστα αναντικατάστατο, θα βγουν σε δημοπρασία. Ο,τι πιο επικίνδυνο για την πολιτιστική κληρονομιά των λαών. Κάτι που δεν επιτρέπεται από τις συνθήκες που έχουν υπογράψει οι Ηνωμένες Πολιτείες με την ΟΥΝΕΣΚΟ. Αλλά και εκείνη θα παρέμβει; Πόσο δυναμικά, ή αποτελεσματικά;
Ο ασκός του Αιόλου λοιπόν σε ό,το αφορά στη διεθνή πολιτιστική κληρονομιά, άνοιξε. Ο πόλεμος με το Ιράν ξεκίνησε από αυτό το σημείο. Ανήμπορη η διεθνής επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί την αφροσύνη και την εξυπηρέτηση συμφερόντων να ανάγονται σε δικαιοσύνη. Ποιος θα τους σταματήσει; Αλλά, από την άλλη, οι Αμερικάνοι δεν σέβονται την ανθρώπινη ζωή. Τα άψυχα θα σεβαστούν;

Δευτέρα, Ιουλίου 03, 2006

Εδώ είναι Βαλκάνια



Πολύ φοβάμαι ότι ο Γιώργος Λούκος ήρθε εντελώς απροετοίμαστος για την ελληνική πραγματικότητα, μόνο που δεν ξέρω ποιος θα πληρώσει γι' αυτό. Ενδεχομένως, στα φεστιβάλ του εξωτερικού και στο ίδιο το εξωτερικό, όπου διέπρεψε, ο καλλιτεχνικός διευθυντής και πρόεδρος ενός φεστιβάλ να ασχολείται μόνο με το καλλιτεχνικό πρόγραμμα. Εδώ όμως είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε- γέλασε.
Δεν είναι δυνατόν με το «καλησπέρα» σας των Επιδαυρείων, την έναρξή τους δηλαδή, να αναφύονται προβλήματα και ο καλλιτεχνικός διευθυντής να σφυρίζει κλέφτικα θεωρώντας πως δεν είναι δική του αρμοδιότητα να τα αντιμετωπίσει. Και αρμοδιοτήτά του είναι και υποχρέωσή του. Διότι, πρώτον: στη μικρή Επίδαυρο δεν είχε γεννήτρια ηλεκτρικού ρεύματος (όπως είχε όλα τα προηγούμενα χρόνια) και έτσι η παράστασητου Εθνικού Θεάτρου «Ερως θηλυκρατής» με τη σεβαστή Αντιγόνη Βαλάκου διακόπηκε την Παρασκευή στη μέση. Αντί να στέλνει τους τεχνικούς συνεργάτες του να κάνουν εμφανίσεις στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για το αν θα φύγουν ή δεν θα φύγουν κάποια προστατευτικά συρματοπλέγματα και ξύλινα πατάρια από τις σκηνές και των δύο θεάτρων, όπως επιτάσσουν οι σκηνοθέτες μήπως θα έπρεπε να έχει φροντίσει ώστε να εξασφαλιστεί το έλασσον που είναι όμως και μείζον σε ό,τι αφορά στην απόλαυση αλλά και στην ασφάλεια των θεατών;
Δεύτερον, στη μεγάλη Επίδαυρο, ο Δήμος Ασκληπιείου (ναι, ναι, αυτός που ζητά το θέατρο ως θεατρώνης δις φέτος, αλλά δεν ξέρει να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του) είχε αφήσει τα σκουπίδια σε βουνά από σακούλες, αλλά ο κ. διευθυντής προφανώς το ανακάλυψε αργά. Αντί να φωνάζει από την προηγουμένη ή δεν ξέρω από πότε, ξεκίνησε έναν αγώνα την ίδια μέρα, που έληξε κατά τις τέσσερις με την αποκομιδή. Προφανώς και δεν είναι δική του δουλειά του κ. Λούκου, αν όμως πρόκειται οι θεατές να έρθουν αντιμέτωποι με ένα βουνό σκουπιδιών, φταίει δεν φταίει, κάτι πρέπει να κάνει και εκείνος. Εγκαίρως και όχι στο παρά πέντε, με την ψυχή στο στόμα για το ποια θα είναι η εικόνα του χώρου, ο οποίος, παρεμπιπτόντως, είναι και αρχαιολογικός!
Τρίτον: το Ξενία δεν ήταν ανοιχτό (και ούτε θα είναι στις επόμενες παραστάσεις) και οι τουαλέτες του ήταν βρώμικες. Μάλιστα. Ο ενοικιαστής τής καφετέριας βρήκε τον τρόπο να εκβιάσει τα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα. Και τι έκανε ο διευθυντής του Φεστιβάλ; Παραπονέθηκε, όπως καταλαβαίνουμε από τα δημοσιεύματα, υπογείως, ότι κάποιοι του κάνουν πόλεμο. Και τους έκανε τα μούτρα κρέας. Αντί να βάλει τις φωνές, να κάνει μηνύσεις, να πάρει τηλέφωνο τους υπουργούς και τον πρωθυπουργό. Θέση ήθελε, ευθύνη έχει κι εκείνος. Κάθισε να τον εκβιάζουν και δεν αντέδρασε; Ωραία...
Φυσικά, κάποιοι έχουν την υπόλοιπη- τεράστια- ευθύνη. Αυτό είναι δουλειά των υπουργών Πολιτισμού και Ανάπτυξης να το βρούνε (αφού σε εκείνους υπάγεται το Φεστιβάλ), και της υπουργού Τουρισμού βεβαίως- βεβαίως, στην οποία ανήκουν τα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα. Αλλά τι να περιμένει κανείς όταν ο κ. Βουλγαράκης αντί να πάει στην πρεμιέρα της Επιδαύρου πηγαίνει συν γυναιξί και τέκνοις στην Πάτρα για τη συναυλία του Eros Ramazoti;



myspace graphics

myspace graphics