Συνέβαιναν και στη μινωική Κρήτη

Πολύ περιορισμένη ποσότητα αγαθών, ικανή για τη συντήρηση των μινωιτών μόλις για το διάστημα μεταξύ δύο παραγωγικών περιόδων, υπήρχε στη μινωική Κρήτη. Ο Κωστής Χρηστάκης, που θα μιλήσει με θέμα «Αποθήκευση και οικονομία στη Νεοανακτορική Κρήτη: οι μαρτυρίες των πίθων» στο πλαίσιο του Μινωικού σεμιναρίου, θα δείξει, με βάση τη μελέτη των πίθων, πως σε εποχές κρίσης «πολλά
νοικοκυριά θα αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα, όπως διαφαίνεται από την απουσία ενδείξεων για την αποθήκευση πλεονάσματος στις περισσότερες οικίες.»
Αυτή ήταν κατά τη γνώμη του η αιτίας κατάρρευσης του Υστερομινωικού ΙΒ πολιτισμού στην Κρήτη. Το γεγονός δηλαδή ότι πολλά νοικοκυριά και περιφερειακές ηγετικές ομάδες «φαίνεται να αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα λίγο πριν την καταστροφή και εγκατάλειψη των οικιών τους». Και κατά βάσιν, «η πολυτελής διαβίωση μιας ισχυρής άρχουσας τάξης σε βάρος ενός εξασθενημένου πληθυσμού».
Η εξειδικευμένη εργασία, οι σχέσεις εξάρτησης απ’ την άρχουσα τάξη και οι εμπορικές δραστηριότητες εξασφάλιζαν ενδεχομένως τα πρόσθετα προς το ζην θα πει ο κ. Χρηστάκης στην ομιλία του, την ερχόμενη Παρασκευή ώρα 6.30μμ στην Αρχαιολογική Εταιρεία (Πανεπιστημίου 22). Μόνο σε πολύ λίγες περιπτώσεις υπάρχουν ενδείξεις για τη συγκέντρωση ενός αξιόλογου αποθέματος που θα εξασφάλιζε μια ικανοποιητική αυτάρκεια.
Τα ανάκτορα, κατά τον ομιλητή, «αποτελούν τους βασικούς φορείς ενός συστήματος που δίνει έμφαση στην συλλογή αγαθών και στην μεταποίησή τους σε προϊόντα κύρους. Σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα πεποίθηση, δεν υπάρχει καμιά ένδειξη για μείωση του
αποθηκευτικού δυναμικού των ανακτόρων κατά την νεοανακτορική περίοδο, ούτε για τη μεταφορά των δραστηριοτήτων αποθήκευσης σε δευτερεύοντα κέντρα, τις ονομαζόμενες ‘βίλες’.»
Οι άρχουσες τάξεις της Υστερομινωϊκής ΙΒ περιόδου υιοθέτησαν επομένως στρατηγικές βελτιστοποίησης της παραγωγής για την εξασφάλιση του σταθερού ανεφοδιασμό τους με αγροτικά πλεονάσματα και πρώτες ύλες, προκειμένου για τη συντήρηση τους, την ενίσχυση του εμπορίου, την παραγωγή πολυτελών τέχνεργων, την οργάνωση μεγάλης κλίμακας εορτών- τελετουργιών και την εκτέλεση δαπανηρών
οικοδομικών προγραμμάτων.
Η εντατική διακίνηση αγαθών προς όφελος της κορυφής της πυραμίδας «ίσως να οδήγησε με την πάροδο του χρόνου σε κοινωνικές εντάσεις και συγκρούσεις. Σε ορισμένες περιοχές του νησιού η πίεση ίσως να υπήρξε ακόμη μεγαλύτερη εξαιτίας σεισμικών καταστροφών κατά τη διάρκεια της Υστερομινωϊκής ΙΒ.»