Φαϊλάκα- μια ελληνικότατη λέξη

Ταξίδι προς το (αραβικό) Κουβέιτ με αποσκευές γεμάτες από άγνωστες σκόνες και διαβρωτικά και άλλα υγρά. Πόσο πιθανό είναι να περάσουν χωρίς πρόβλημα; Καθόλου. Κι όμως, όλα πήγαν καλά και τα υλικά- που δεν προορίζονταν για... αεροπειρατεία αλλά για ανασκαφή- έφτασαν στο νησί Φαϊλάκα. («Δικαίωμα» εδώ: η Κ. τα πέρασε ως καλλυντικά, λέγοντας παράλληλα στον συνοδό της πως αν τα βρουν, θα τα βάλει εκείνος στο δέρμα του για να δείξει ότι είναι ακίνδυνα.)
Είναι, δε, η Φαϊλάκα, όπως άλλωσε φανερώνει και το όνομά της, ένα «φυλακείο» των Ελλήνων στον μακρινό Περσικό Κόλπο. Η πόλη Ικαρος, που βρίσκεται στο νησί, είχε λάβει το όνομά της από τον ίδιο τον Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος, όμως, δεν την είχε επισκεφθεί ποτέ. Ποιος, λοιπόν, επισκέφθηκε την περιοχή; Ο Νέαρχος. Οπως λέει η Αγγελική Κοτταρίδη, επικεφαλής των ανασκαφών που διεξάγει εκεί ελληνική ομάδα αρχαιολόγων, ο Νέαρχος επιστρέφοντας από την Ινδία παρέπλευσε την Περσία και το σημερινό Μπαχρέιν, πέρασε από τη Φαϊλάκα κα μετά μπήκε στον ποταμό Τίγρη, για να φτάσει στη Βαβυλώνα.
Οχι, η Φαϊλάκα δεν ήταν σταθμός διαμετακομιστικού εμπορίου. Ηταν το πλέον προκεχωρημένο φυλάκιο των Σελευκιδών, επιγόνων του Αλέξανδρου. Ατόφιο μακεδονικό οχυρό, του 3ου αι. π.Χ. Η Αγγελική Κοτταρίδη αισθάνθηκε, όπως λέει, τη μεγαλύτερη συγκίνηση όταν διαπίστωσε πως το πάχος του τείχους (2,10μ, επτά πόδια και μία παλάμη) και το μέγεθος των δόμων (0,40 επί 0,40 επί 0,10) είναιο όπως ακριβώς και στην αρχαία Μακεδονία. Το κατοικούσαν στρατιώτες και πολίτες και είχε ναό αφιερωμένο στην Αρτέμιδα.
Η μεγάλη επιγραφή που έχει εντοπισθεί εκεί απευθύνεται από κάποιον βασιλέα (έναν από τους Αντιόχους) προς τον τοπικό άρχοντα Ανάξαρχο και του εφιστά την προσοχή ως προς τους οικιστές, τον ναό κ.α. Αυτή την επιγραφή, που έσπασε κατά τον πόλεμο του 1990, συγκόλλησε η ελληνική αποστολή (με τις «σκόνες» και τα «υγρά» που προανέφερα). Ηταν σε δεκάδες μικρά κομμάτια και έγινε, πάλι, μια εξαιρετική στήλη, που μαρτυρά τα ταξίδια των Ελλήνων μέχρις εκεί.

Γενικώς, επιδείξαμε συμπεριφορά ανάλογη της Ιστορίας μας: υπήρξαμε άκρως «επεκτατικοί» ως προς τον χώρο που καταλάβαμε στην περιοχή και άκρως «επιθετικοί» ως προς τη δουλειά που κάναμε. Αποτέλεσμα; Οι Κουβεϊτιανοί, εντυπωσιασμένοι, μας πρότειναν τετραετές συμβόλαιο, ενώ συνήθως υπογράφουν μονοετή.
Η αποστολή θα επανέλθει τον ερχόμενο Δεκέμβριο για καινούργια ανασκαφή. Ανάμεσα στα ενδιαφέροντα φετινά ευρήματα είναι το περίφημο «σερβίτσιο της άμμου», με σκεύη του τραπεζιού, όστρεα, ανάμεσα στα οποία αρκετά μαργαριτοφόρα, αγγεία, κτιστός φούρνος μέσα στον οποίο έψηναν ψωμί σαν το σημερινό αραβικό, κ.α.